حرف زدن از هوش و هوشمندی ساده نیست.
هنوز در مورد هوش انسان هم تعریف دقیقی که همه روی آن اتفاق نظر داشته باشند وجود ندارد.
انسانها از یک سو، مدتی است هیجان زده از هوش هیجانی حرف میزنند و از سوی دیگر، به سادگی نمیتوانند سرعت بالای محاسبات ریاضی را به عنوان یکی از شاخصهای هوش انکار کنند.
از سوی دیگر از هوش های چندگانه حرف میزنیم و مواردی مانند درک موسیقی، تصور فضای سه بعدی و کنترل بر اندامها را معیاری از هوش میدانیم.
طبیعی است در این شرایط، حرف زدن از ساده نیست.
اما تا کنون دو روند غالب را در مواجهه با هوشمندی حیوانات مشاهده کردهایم:
یک روند اینکه بسیاری از انسانها، حیوانات را موجوداتی میبینند که بیشتر به یک روبوت از پیش برنامهریزی شدهی اتوماتیک نزدیک هستند و نمیتوان آنها را به هیچ شکل لااقل با تعریف متعارف انسانی هوشمند دانست.
روند دیگر اینکه هرگاه حیوانی رفتارهای مشابه انسانها را از خود بروز دهد، ما آن را هوشمند فرض میکنیم.
نشریات متعددی به تعریف هوشمندی حیوانات، گزارشهای سنجش آنها و نیز انتخاب باهوش ترین حیوانات پرداختهاند. نشنال جئوگرافیک، Business Insider و Scientific American و Discovery و New Scientist تنها نمونههایی از آنها هستند.
برخی از رایجترین معیارهای سنجش هوشمندی حیوانات، سرعت یادگیری، حافظهی خوب، تحلیل شرایط، توانایی انتقال آموختهها، درک نمادها، خودآگاهی، درک انگیزههای دیگران، تنوع احساساتی که تجربه میکنند، تقلید از دیگران و خلاق بودن است. با توجه به تنوع معیارها و عدم امکان تعریف دقیق معیارهای سنجش هوش (حتی برای انسانها)، فهرست حیوانات هوشمند نمیتواند دارای رتبه بندی دقیق باشد (به قول مصاحبههای تلویزیونی باید آنها را به ترتیب الفبا معرفی کنیم!). اما نتایج عموم تحقیقات دانشمندان، حیوانات زیر را در گروه حیوانات هوشمند قرار میدهد:
فیلها از جمله حیواناتی هستند که اگر بخواهیم به زبان متعارف بین خودمان بگوییم، هوش هیجانی بالایی دارند.
فیل ها حافظه قوی دارند.
برای مطالعه بیشتر، این مقالهی تری هاگر میتواند نقطهی شروع خوبی باشد. خواندن این مطلب گاردین در مورد فیلها را هم توصیه میکنیم.
هشت پا هم از جمله حیوانات هوشمند دریایی محسوب میشود. اگر چه بیش از سیصد نژاد مختلف هشت پا در دنیا وجود دارد، اما برخی رفتارهای هوشمندانه در میان آنها مشترک است.
باهوش ترین جاندار کدام است؟
احتمالاً خواندن این مقالهی دیسکاور و این مقالهی Scientific American دربارهی هوش هشت پاها برای شما جالب و مفید باشد.
با مطرح شدن بحث هوش حیوانات، سگها یکی از نخستین گزینههایی هستند که به ذهن ما میرسند. تحقیقات هم هوش بالای آنها را تایید میکند.
باهوش ترین سگ دنیا
شاید برای شما جالب باشد که سگی به نام Betsy وجود دارد که یک بار به عنوان یکی از هوشمندترین سگهای جهان روی جلد نشنال جئوگرافیک آمده و حتی در ویکی پدیا صفحهای به او اختصاص داده شده است! همچنین این مقاله درباره اندازه گیری هوش سگها در ویکی پدیا میتواند آموزنده باشد.
دلفین و هوش او هم همیشه مثال زدنی بوده است. در حدی که خیلی از علاقمندان حیوانات، او را با انسان مقایسه میکنند.
باهوش ترین جاندار دریایی
شاید مطالعهی این مقالهی گاردین در مورد دلفینها و این مقالهی Science Magazine در مورد تواناییهای شناختی مغز آنها برای شما جذاب باشد.
میمونها رفتارهای زیادی مشابه ما انسانها انجام میدهند. به همین دلیل مستقل از نتایج تحقیقاتی – که البته هوش آنها را تایید میکنند – دوست داریم آنها را هوشمند بدانیم.
باهوش ترین حیوانات دنیا
توانایی میمونها در به خاطر سپردن یک فرایند ترتیبی را – در دانشگاه کیوتو – نشان میدهد:
هوشمندترین حیوانات: شامپانزهها و حافظه آنها در یادآوری اعداد
شاید دوست داشته باشید مقالهی دانشگاه جورجیا در مورد هوش ژنتیکی شامپانزهها و گزارش دیگری از نشنال جئوگرافیک را که در برخی زمینهها با مقالهی قبلی اختلاف نظر دارد، بخوانید.
موجوداتی که شاید کمتر او را در فهرست موجودات هوشمند قرار دهیم، کلاغها هستند.
باهوش ترین پرنده دنیا
شاید دوست داشته باشید این فیلم تد را در مورد برخی مطالعات بر روی هوش کلاغها و این مطلب تایم و این مقالهی ساینتیفیک امریکن را هم ببینید. همچنین این مقالهی Discovery دربارهی حافظه کلاغها در به خاطر سپردن چهرهی انسانها هم ارزش دیدن را دارد.
منبع : وب سایت متمم